اثرگذاری اقناع در افعال ارادی از دیدگاه فارابی و ابن سینا

نقش اقناع در جریان فعل ارادی نزد فارابی و ابن ‏سینا در پرتو توجه به نوعی تمایلات عاطفی در مخاطبان از اهمیت برخوردار است. بررسی دو وجه فعلی و انفعالی اقناع سبب اعتبار آن به عنوان نوعی خاستگاه برای افعال ارادی است. عامی بودن اکثریت افراد و تبعیت آن‏ها از امیال در افعالشان، در بعد فعلی نقش انگیزش و خاستگاه آن (اقناع) را در صدور فعل ارادی آشکار می‏سازد. در بعد انفعالی نیز تبعیت نظری و عملی افراد از انفعالات و اهمیت سکون نفس، نقش اقناع را نشان می‏دهد. تأکید فارابی و ابن‏ سینا بر اهمیت میل در بعد روانشناختی در انسان‏ها از یک سو توجه به انگیزش در جهت‏ دهی به امیال را تبیین می‏کند و از سوی دیگر انفعالاتی نظیر سکون نفس، بستر لازم برای صدور فعل ارادی و میل به انجام آن را در فرد فراهم می‏سازد. بنابراین اقناع با ایجاد انگیزش، سکون نفس و سایر انفعالات، از دو وجه می‏تواند مورد توجه قرار گیرد: 1ـ از وجه ایجابی با ایجاد تمایل به افعال موافق؛ 2ـ از وجه سلبی با هموار نمودن موانع عاطفی صدور فعل از قبیل بیگانگی و عدم انس مخاطب نسبت به فعل.